Lựa chọn và bố trí hệ thống loa xem phim (P.II)

FBShare
Ghi nhớ trang

Trong số trước, chúng tôi đã chia sẻ với độc giả một số kiến thức tổng quát và kinh nghiệm lựa chọn loa center trong hệ thống xem phim. Ở phần II, chúng tôi tiếp tục giới thiệu những kinh nghiệm cơ bản khi lựa chọn những chiếc loa còn lại trong hệ thống xem phim tại gia.

Lựa chọn và bố trí hệ thống loa xem phim (P.II)

Chọn cặp loa chính (front)

Trong hệ thống loa xem phim, cặp loa chính tái hiện trường âm rộng, hòa quyện với những hình ảnh thể hiện trên màn hình, tạo nên những trải nghiệm hình ảnh – âm thanh sống động và thú vị. Không chỉ tái hiện âm thanh, cặp loa chính còn thể hiện phần lớn âm nhạc từ nguồn phát, tạo nên những hiệu ứng đặc biệt. Cặp loa chính còn có nhiệm vụ mở rộng sân khấu âm thanh nhằm “phá vỡ” khuôn hình hạn hẹp của màn ảnh, đưa người nghe vào không gian âm thanh với hiệu ứng sống động nhất có thể. 
 
Về lý thuyết, tất cả cặp loa từ loa bookshelf, loa vệ tinh đến loa cột đều có thể hoạt động như một cặp loa front. Đôi loa cột có ảnh hưởng lớn nhất đến toàn bộ hệ thống, cung cấp dải trầm dày dặn, liên tục. Tuy nhiên, chúng cũng choán nhiều chỗ trong phòng nghe. Loa bookshelf không tái tạo nhiều âm bass nên nhất thiết phải sử dụng thêm loa sub-woofer (cũng chiếm không gian nhất định), nhưng mang lại những hiệu ứng âm thanh mong đợi. Trên thị trường còn có hệ thống loa compact nhỏ, gồm nhiều loa vệ tinh treo tường đi kèm loa sub, điển hình là những bộ loa xem phim của Bose. Đó là cấu hình lý tưởng nếu người chơi muốn có âm thanh ấn tượng từ những thiết bị nhỏ gọn. Loa bookshelf hoặc loa compact có thể đặt trên giá hoặc trên mặt bàn, cũng có thể treo lên tường để tiết kiệm diện tích.
 
Nếu người chơi dành hầu hết thời gian để xem phim với căn phòng có diện tích trung bình (dưới 20m2), tốt nhất hãy để tâm đến hệ thống compact hoặc những hệ thống sử dụng toàn bộ loa front – surround dạng bookshelf cùng kích cỡ. Ngược lại, nếu nhu cầu nghe nhạc, xem phim tương đương, nên cân nhắc sắm cặp loa front dạng cột, có thể nghe nhạc tốt khi để chế độ stereo (hai kênh) truyền thống.
 

Loa vệ tinh (Surround)

Loa surround được sử dụng với mục đích chính để tạo hiệu ứng âm thanh vòng, đặt người nghe vào giữa không gian của sound-track. Khi xem phim, loại loa này thường thể hiện tiếng mưa rơi, tiếng lá khô xào xạc, tiếng sỏi lạo xạo theo từng bước chân… Khi nghe nhạc đa kênh, nó thường tái hiện tiếng vỗ tay rào rào của khán giả, tiếng vọng echo… Loa surround khi kết hợp cùng các loa khác còn lại của hệ thống tạo nên hiệu ứng ngoạn mục và trọn vẹn cho những trải nghiệm âm theo chiều xác định như: tiếng xì hơi của đầu máy xe lửa, tiếng đạn rít trong không trung… Cặp loa này là yếu tố không thể thiếu để “đặt” khán giả vào vị trí của nhân vật trong các bộ phim hành động. Hiện nay, những bộ loa xem phim truyền thống 5.1 kênh chỉ sử dụng duy nhất cặp loa surround vẫn là định dạng phổ biến nhất. Trong thời gian đây, thị trường xuất hiện những receiver có khả năng đánh cùng lúc nhiều hơn một cặp surround. Do đó, chúng ta không ngạc nhiên nếu được thưởng thức những phối ghép 6.1, 7.1 kênh.
 
Một cặp loa surround lý tưởng có khả năng trình diễn tương đương loa front. Tuy nhiên, điều này không mấy thực tế do người chơi luôn bị kích thước phòng nghe chi phối. Hầu hết người chơi sử dụng loa bookshelf hoặc loa compact làm loa surround. Cả khi dùng loa nhỏ, chúng ta vẫn phải thu xếp khoảng trống để bố trí loa phù hợp với khả năng trình diễn của chúng. Nếu không, người chơi phải tìm cách để treo loa lên tường hoặc đặt trên kệ, giá sách…
Loa surround lưỡng cực có thể tận dụng âm thanh phản hồi để tạo nên trường âm rộng hơn. Loại loa này có thể bố trí linh hoạt hơn loa surround thông thường. Một số dòng loa surround cao cấp còn có thể điều chỉnh tính năng hoạt động để phù hợp nhu cầu sử dụng thực tế. Những đôi loa như thế thường sử dụng hai drivers cho dải cao, có thể hoạt động cùng pha hoặc ngược pha.
 
Việc sắp đặt và hiệu chỉnh cho đúng vị trí của loa surround ảnh hưởng lớn đến khả năng tái tạo âm thanh ba chiều của hệ thống. Thậm chí, việc đặt sai vị trí có thể khiến người nghe không nhận ra sự xuất hiện của loa surround cả khi nó vẫn hoạt động. Cách đơn giản nhất là đặt loa surround hướng thẳng vào tai người nghe. Sử dụng chân loa hoặc giá treo loa góp phần định hướng loa. Để cảm nhận rõ hiệu ứng âm thanh vòng, nhiều người để loa treble hướng thẳng vào tai.
 
Loa subwoofer chủ động
Hệ thống xem phim hiện đại không thể thiếu loa subwoofer. Nhiều soundtracks dạng Dolby Digital và DTS có hỗ trợ thêm kênh chuyên khai thác dải trầm (có thể hiểu là hiệu ứng tần số thấp hoặc LFE). Âm trầm sâu khiến toàn bộ sountrack mở rộng về âm thanh, dày dặn, đầy đặn và sống động hơn. Âm trầm trong sountrack thường là tiếng sấm, tiếng nổ hoặc tiếng động cơ… Hơn thế, một subwoofer tốt còn giúp cho màn trình diễn âm nhạc của hệ thống trở nên hấp dẫn và chân thực hơn. Nó sẽ góp phần hoàn thiện âm thanh của các thể loại nhạc: từ classic, đến jazz, rock hay R&B. Bởi hầu hết cặp loa thông thường không thể tái hiện tần số cực thấp. Do đó, việc bổ sung thêm loa subwoofer là cần thiết để đảm bảo hệ thống xem phim có khả năng tái hiện âm trầm tinh tế, quan trọng của soundtrack.
 
Theo nguyên lý chung, đường kính loa càng lớn, âm bass càng có khả năng xuống sâu. Do đó, nếu muốn âm trầm lấp đầy phòng, người chơi nên tìm kiếm loa subwoofer có đường kính 25,4-30,5cm trở lên. Tuy nhiên, thị trường vẫn cung cấp loa subwoofer compact (nhỏ gọn) hoặc siêu compact sử dụng nhiều driver nhỏ có khả năng tái hiện âm bass sâu, dày, tương đương thùng loa subwoofer kềnh càng. Subwoofer compact cũng là giải pháp không tồi cho những phòng xem không thật rộng rãi hoặc với người chơi ưa tinh tế, ghét phô trương. 
 
Loa subwoofer chủ động có sẵn ampli tích hợp bên trong. Do đó, chúng không sử dụng tầng công suất của receiver. Nếu phòng nghe lớn, thì sử dụng loa subwoofer công suất lớn. Loa subwoofer hiện đại có khả năng tự cân chỉnh âm thanh qua điều khiển từ xa từ ghế người nghe. Do âm trầm không định hướng, nên người chơi có cơ hội sắp đặt loa subwoofer khá linh hoạt. Nếu đặt loa sub gần tường hoặc góc phòng, âm trầm sẽ dày lên. Ngược lại, nếu muốn có âm bass chi tiết, linh hoạt, loa sub cần đặt cách xa những vị trí kể trên.
Theo songmoi